C. Computer-virussen

Hoe werkt een computer-virus en hoe kan je je er het beste tegen beschermen?

Hoe kan een virus zich verspreiden?

Op allerlei manieren! Zodra 2 computers op de één of andere manier gegevens uitwisselen kan er ongemerkt een virus meekomen.

In het pre-Internet-tijdperk werden de meeste gegevens tussen computers uitgewisseld met diskettes. Dat was toen ook de weg waarlangs de meeste virussen zich verspreidden. Tegenwoordig vinden veel virussen hun weg via Internet, meestal e-mail.

Internet biedt de virusmakers een aantal extra mogelijkheden:

• Een virus kan zich veel sneller verspreiden. Het hoeft niet te 'wachten' tot iemand een diskette gebruikt om iets van de ene naar de andere computer te kopieren.
• Het kan misbruik maken van e-mail door zichzelf verder te versturen naar e-mail adressen uit het adresboek van mail-programma's, het kan zich daarbij vermommen als een bekende afzender.
  
• Het kan misbruik maken van de mogelijkheid van e-mail om programma's als zogenaamd attachment mee te sturen. Met één muisklik kan je vanuit een e-mail bericht een website bezoeken, met diezelfde muisklik kan je ook een virus opstarten.

Welke maatregelen kun je nemen om schade te voorkomen?

Hoe voorkom je dat je fiets gestolen wordt? Door geen fiets te kopen. Met andere woorden: Je kunt nooit alle risico's uitsluiten. Je kunt wel een goed slot voor je fiets kopen en je fiets altijd in een bewaakte fietsenstalling plaatsen. Met een paar simpele maatregelen kan je de kans op schade behoorlijk verkleinen:

• Installeer een goede virusbeschermer. Vanuit de bewaakte fietsenstalling wordt ook weleens een fiets gestolen, maar toch lang niet zo vaak als vanuit de onbewaakte stalling.
• Start geen programma's op vanuit je mailprogramma als je niet weet wat het programma doet. Een HTML-document kan je veilig opstarten, maar een Visual Basic programma niet. Verderop staan een aantal veilige en onveilige programma's beschreven.
• Maak regelmatig backups van je hele harde schijf. Als je de gegevens van een paar dagen kwijt bent dan is dat vervelend, mis je alles van een heel jaar dan heb je een groot probleem.
• Open nooit attachments die afkomstig zijn van een e-mail adres dat je niet kent.
• Gebruik je gezonde verstand! Als je een e-mail bericht krijgt van een Nederlander waar je een zakelijke relatie mee hebt en daarin staat 'I love you', dan moet er toch een belletje gaan rinkelen.
• Lees een e-mail bericht dus eerst goed door voordat je een document opent of een programma opstart. Stuur bij twijfel eerst een mailtje terug, om te vragen of het wel in orde is, voordat je een attachment opent.

Wat voor schade kan een virus aanrichten?

Op de volgende manieren:

• Stelen van informatie. Dat kan door ongemerkt dingen te versturen of door de deur van de computer wijd open te zetten, zodat iedereen erop kan rondneuzen.
• Wissen of beschadigen van opgeslagen gegevens. In het ergste geval wordt de hele harde schijf gewist en moet je computer helemaal opnieuw installeren.
• Beschadigen van de bios of de setup instellingen. Het gevolg kan zijn dat de computer door een specialist opnieuw moet worden ingesteld of zelfs terug moet naar de fabrikant.
• Beschadigen van de software van moderne aangesloten randapparatuur, zoals printers, modems, mobiele telefoons, telefooncentrales, enz.

Welke programma's zijn veilig en welke niet?

Het grootste risico zit in de attachments, die meegestuurd worden met een e-mail bericht. Een attachment heeft altijd een bestandsnaam. De meeste bestandsnamen eindigen met een punt, gevolgd door 2 of 3 letters. Die lettercombinatie achter het puntje, extensie genoemd, bepaalt het soort bestand.

Veel bestandstypen zijn onveilig, omdat ze bepaalde handelingen op uw computer kunnen activeren.

Een aantal bekende zijn:

• .com         programma
• .doc          word document
• .exe          programma
• .sys          systeembestand
• .vbs          visual basic (gebruikt voor het 'I Love You` virus)
• .xls          excel document

Relatief veilige bestanden zijn:

• .htm         HTML document
• .gif           plaatje
• .jpg          plaatje
• .mid         muziekbestand
• .txt          plat tekstbestand

Zie ook Wat is een VIRUS?